مشاوره روانشناسی

ترس از تاریکی یا نکتوفوبیا یعنی ترس شدید و افراطی از تاریکی و بودن در مکان های تاریک. گاهی ترس از تاریکی یا فوبیای تاریکی در کودکان دیده می شود و بسیاری از والدین به دنبال راهی برای درمان ترس از تاریکی در کودکان هستند. این اختلال با نام های دیگری چون لیگوفوبیا، اسکاتوفوبیا نیز شناخته می شود. ترس از تاریکی به طور معمول در کودکان وجود دارد، ذهن آن ها در هنگام خاموش شدن لامپ این سوال را مطرح می کند که "حالا چه اتفاقی" می افتد. با این حال ترس از تاریکی در بزرگسالان نیز وجود دارد، که می تواند بر زندگی روزمره فرد تاثیر بگذارد و او را افسرده، مضطرب و زود رنج نماید. در این مقاله در مورد علل، علائم و نحوه درمان فوبیای تاریکی به طور کامل توضیح داده شده است. جهت اطلاع بیشتر از انواع فوبیا کلیک کنید.

 

برای دریافت مشاوره در زمینه تشخیص و درمان ترس از تاریکی در کودکان می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت با شماره 9099075228 تماس بگیرید. 

 

ترس از تاریکی در کودکان

به طور کلی فوبیا یعنی ترس های افراطی، غیر منطقی و مداوم نسبت به یک شی یا وضعیت خاص. کودکی که از تاریکی می ترسد و به طور فعال تلاش می کند تا از مواجه شدن با اتاق تاریک اجتناب کند حتی ممکن است برای جلوگیری از مواجه شدن با تاریکی کارهایی مانند بهانه گیری های بی مورد، گریه های طولانی، خود را به بیماری زدن و...  انجام دهد.

 

علائم ترس از تاریکی در کودکان

به طور کلی علائم فوبیای تاریکی عبارت اند از:

• اضطراب افراطی در هنگام مواجهه با مکان های تاریک.
• ایجاد علائم جسمانی و روانی ترس (مانند بالا رفتن ضربان قلب و احساس دلهره شدید و ...) بلافاصله بعد از مواجه شدن با مکان تاریک.
• تلاش بسیار زیاد برای عدم مواجهه با مکان های تاریک.
• این علائم بیشتر از 6 ماه در فرد ادامه دارند و در عملکرد وی در زندگی اجتماعی و روابط بین فردی و شغلی تاثیر منفی می گذارد.
• کودکی که از تاریکی می ترسد و با شروع شب و تاریک شدن هوا بی قرار می شود. ممکن است بهانه بگیرد و مدام به مادر یا پدر بچسبد، همچنین ممکن است مشکلات جسمانی نظیر دل درد را بهانه کند تا بتواند پیش والدین بماند و در اتاق آن ها بخوابد.

فوبیای تاریکی می تواند بر کیفیت خواب کودک اثر بگذارد، با ادامه ی این شرایط ممکن است دچار اضطراب و افسردگی و دیگر اختلالات روانی و جسمانی شود. که تمام این ها بر کیفیت زندگی فرد تاثیر می گذارد.

 

علل ترس از تاریکی در کودکان

 عوامل زیادی در ترس از تاریکی در کودکان دخیل است که در ادامه به مهم ترین آن ها اشاره می کنیم :

• کودکان در این سن تخیل فعالی دارند. ترس از تاریکی ممکن است به دلیل ذهن فعال و خلاق کودکان باشد. آن ها در تاریکی تصور می کنند که موجودات فضایی که در کارتون های خود دیده اند به اتاق آن ها می آید.

• یکی از علل اصلی ترس از تاریکی در کودکان، مشکلات ارتباطی والدین است. والدینی که با هم اختلاف دارند و مدام در حال دعوا هستند، مشکلات زیادی را برای فرزندان خود ایجاد می کنند.
• تجربه های ترسناک در گذشته نیز می تواند یکی از علل ترس از تاریکی باشد. کودک فکر می کند که اگر به اتاق تاریک برود باز هم آن تجربه ترسناک تکرار خواهد شد.
• کودکان بسیار تاثیر پذیر هستند. ممکن است کودک شاهد ترس دیگران از تاریکی بوده باشد، مخصوصا اگر آن فرد از نزدیکان کودک باشد نشان دهنده ی یکی از علت های ترس از تاریکی در کودک است.

 

درمان ترس از تاریکی در کودکان 

برای درمان ترس از تاریکی در کودکان می توان از روش های درمانی زیر استفاده نمود:

1) شناخت درمانی

درمان شناختی یکی از موثر ترین راه کار های درمانی برای ترس از تاریکی است. افرادی که فوبیای تاریکی دارند، تاریکی را بسیار خطرناک تر از چیزی که هست می پندارند. این درمان طرز فکر افراد مبتلا را نسبت به تاریکی تغییر میدهد.

2) حساسیت زدایی منظم

حساسیت زدایی منظم روش دیگری در درمان فوبیا است. این روش درمانی سه مرحله دارد:

الف) تهیه لیستی از حالت ها و موقعیت هایی که فرد را مضطرب می کند، به ترتیب از محرکی که کمترین اضطراب را ایجاد می کند تا اضطراب آور ترین.

ب) یادگیری روش های آرمیدگی و ریلکسیشن

ج) تصور کردن سلسله مراتب لیست از محرکی که کمترین اضطراب را ایجاد می کند، به ترتیب تا اضطراب آور ترین، در حالی که فرد کاملا ریلکس است.

3) مواجهه درمانی

این روش درمانی شباهت زیادی با روش حساسیت زدایی منظم دارد. فرد در معرض سلسله مراتب قرار می گیرد با این تفاوت که فرد احساس اضطراب را در هر مرحله حفظ می کند، تا به تدریج این اضطراب برای فرد عادی شود.

 

نکات مهم در مورد ترس از تاریکی در کودکان

- هیچ گاه به خاطر ترس از تاریکی، کودک را از خود نرانید، تلاش کنید تا همیشه حامی او باشید.

- با فرزند خود صحبت کنید و متوجه علت ترس او از تاریکی بشوید.

- اگر علت ترس او ارتباط شما با همسرتان است، در صدد رفع مشکل برآیید.

- می توانید از چراغ خواب های کوچک و کم نور در اتاق کودک استفاده کنید.

- فقط در موارد اضطراب به کودک اجازه دهید تا در تخت شما بخوابد.

- اگر کودک هنگام خوابیدن دچار اضطراب و احساس بی قراری و آشفته شد، حواس او را از موضوع تاریکی پرت کنید و مدتی نزد او بمانید. مثلا در مورد اتفاقات خوشایند روز و یا تعطیلات با او صحبت کنید.

- پله به پله کودک را به تاریکی نزدیک کنید. به عنوان مثال:

• ورود به اتاق نیمه تاریک همراه والدین
• ورود به اتاق تقریباً تاریک با والدین
• ورود به اتاق تاریک با والدین
• بعد از عادت کردن، همین مراحل توسط کودک به تنهایی انجام شود.
• همراه کودک به اتاق بروید و باهم پشت پرده و زیر تخت و داخل کمد دیواری را وارسی کنید. به او اطمینان خاطر دهید که هیچ چیزی در آن جا نیست.
• درهای ورودی منزل و پنجره ها را با هم چک کنید و به کودک اطمینان دهید که چیزی نمی تواند با وجود در و پنجره بسته وارد خانه شود.

 

 

برای دریافت مشاوره در زمینه تشخیص و درمان ترس از تاریکی در کودکان می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت با شماره 9099075228 تماس بگیرید.